Prioriteiten stellen voor drukke ouders: Tips voor een betere balans

Inhoudstabel

Inleiding

Ik heb het druk: druk op het werk, druk met bloggen en boekjes maken, sporten,…. Ook binnen het gezin is het erg druk. Mijn oudste dochter Ine is 18 en zit op kot in Gent. Ik zie haar dus tijdens de week amper. Tijdens het weekend sport ze vaak. De jongste, Elena, intussen 11, is na school heel actief: dictie, tekenles, badminton,… Wat ben ik trots op hen: allebei zijn ze aan het uitgroeien tot zelfbewuste, mooie personen.

Maar enkele weken geleden overviel het me. “Wat gaat het allemaal snel!” “Wat worden ze snel groot!” Ik voelde tal van verschillende emoties: spijt om de te weinige quality time, stress omdat het leven me als zand door de vingers ontglipt. Dit jaar word ik 50! Hoog tijd om even de pauzeknop in te drukken en mezelf te vragen: Wat vind ik het belangrijkste en hoe zorg ik ervoor dat ik de belangrijkste dingen voldoende aandacht geef? Kiezen voor wat belangrijk is!

Herkenbaar? Als ouder loop je jezelf snel voorbij en vergeet je soms wat nu echt prioriteiten zijn. Het is logisch dat er een onevenwicht is en dat het even duurt voor alles op zijn plooi valt. Maar hoe pak je dit nu concreet aan?

De gevolgen van geen prioriteiten stellen

Als ouder is het niet stellen van prioriteiten een valkuil die kan leiden tot negatieve gevolgen voor zowel jezelf als je gezin. Hier zijn enkele mogelijke gevolgen:

Overweldiging en verlies van controle: Zonder duidelijke prioriteiten kun je het gevoel krijgen dat je constant achter de feiten aanloopt en geen grip hebt op je leven.
Stress en burn-out: Het niet stellen van prioriteiten kan leiden tot chronische stress, omdat je probeert alles tegelijk te doen, wat uiteindelijk kan resulteren in burn-out symptomen.
Spijt en gemiste kansen: Je kunt spijt krijgen van gemiste belangrijke momenten met je kinderen of partner omdat je geen tijd hebt vrijgemaakt voor wat echt belangrijk is.
Relatieproblemen: Het niet stellen van prioriteiten kan ertoe leiden dat je niet genoeg quality time doorbrengt met je gezin, wat de relaties binnen het gezin kan schaden.
Inefficiëntie: Zonder prioriteiten kun je inefficiënt worden in het beheren van je tijd, waardoor je minder gedaan krijgt en belangrijke taken blijven liggen.
Slechte prestaties: Als ouder kun je door het gebrek aan prioriteiten ook minder goed presteren op je werk, wat je professionele reputatie kan schaden.
Verhoogde werkdruk: Het niet stellen van prioriteiten kan leiden tot een hogere werkdruk en meer stress, omdat taken op het laatste moment moeten worden afgerond.

Het is daarom essentieel om als ouder bewust te kiezen waar je je tijd en energie in investeert, om deze negatieve gevolgen te voorkomen en een evenwichtig en vervullend gezinsleven te leiden.

Wat is voor jou het belangrijkst?

De eerste stap is bepalen wat voor jou het belangrijkst is in het leven en het gezin. Dit is noodzakelijk, want hoe bepaal je anders wat je voorop stelt? Neem de tijd om diep te reflecteren over je waarden – wat vind je écht belangrijk? Je waarden vormen de basis waarop je je doelen stelt. Een doel dat in lijn ligt met je waarden zal uiteindelijk de meeste voldoening geven.

Stel jezelf vragen als: Wat wil ik dat mensen over mij zeggen op mijn 80ste verjaardag? Welke waarden, prestaties en relaties wil ik dat ze benadrukken? Dit soort reflectie helpt je te navigeren naar de toekomst die jij voor ogen hebt.

Wil je hier meer over lezen? Lees dan mijn artikelen over het creëren van jouw ouderlijke identiteit of het definiëren van jouw waarden.

Plan eerst het belangrijkste in

Stephen Covey gebruikt de analogie van de grote stenen om het belang van prioriteiten te illustreren. Stel je een lege glazen pot voor. Als je eerst zand en kiezels (de minder belangrijke dingen) in de pot doet, dan zullen de grote stenen (je prioriteiten) er niet meer in passen. Maar als je begint met de grote stenen, dan past het zand en de kiezels makkelijk tussen de openingen. De les? Plan eerst tijd in voor wat je het belangrijkst vindt – je ‘grote stenen’. De minder belangrijke dingen kun je dan inplannen rond deze prioriteiten. Zo zorg je ervoor dat je tijd maakt voor wat er echt toe doet.

Twee glazen potten: de een gevuld met zand en kiezels waardoor er geen plaats meer is voor de grote stenen. In dit geval werden geen prioriteiten gesteld. De andere pot is eerst gevuld met de grote stenen. Daarna zijn de kiezels en uiteindelijk wat zand gekomen.

If the big rocks don’t go in first, they aren’t going to fit in later.
Stephen Covey

Voor een ouder kunnen deze ‘grote stenen’ bestaan uit quality time met de kinderen, het onderhouden van de relatie met de partner, persoonlijke gezondheid en welzijn, en professionele verplichtingen. Door deze prioriteiten vooraf in te plannen op weekbasis, zorg je ervoor dat je tijd reserveert voor deze essentiële aspecten van je leven, voordat je wordt opgeslokt door minder belangrijke activiteiten – het ‘zand’ en de ‘kiezels’.

Zorg voor balans

Het vinden van balans in de verschillende rollen die je hebt, is ook cruciaal. Als ouder heb je meerdere rollen: je bent een verzorger, een partner, een professional, misschien een vriend, en een individu met persoonlijke interesses en behoeften. Het is belangrijk om niet alleen te focussen op de zorg voor anderen, maar ook op zelfzorg en persoonlijke ontwikkeling. Dit helpt om burn-out te voorkomen en zorgt ervoor dat je als ouder het beste van jezelf kunt geven in alle rollen die je vervult.

In de praktijk betekent dit dat je bewust tijd moet inplannen voor elke rol. Dit kan inhouden dat je specifieke avonden reserveert voor gezinsactiviteiten, regelmatig date nights inplant met je partner, tijd blokkeert voor werkprojecten, en ook momenten voor jezelf creëert om te ontspannen of een hobby uit te oefenen. Door deze balans te bewaken, kun je overbelasting voorkomen en een meer vervuld en harmonieus leven leiden.

Meer lezen over balans in je leven kun je in mijn artikel over het ontwikkelen van jouw levensvisie in balans.

Hoe doe je het nu praktisch?

Plan minstens op weekbasis, anders dreig je reactief te worden. Zet eerst je grote stenen in je agenda – de dingen die je prioriteit wilt geven zoals familie-tijd, zelfzorg, belangrijke projecten op het werk, etc. Zorg voor balans in je verschillende rollen, zodat je het gevoel van controle én balans ervaart. Wil je meer lezen over balans in je lezen, bekijk dan dit artikel even.

Op kortere termijn kun je de Eisenhower matrix gebruiken om taken te prioriteren:

Belangrijk & dringend: meteen doen
Belangrijk & niet-dringend: inplannen
Onbelangrijk & dringend: delegeren
Onbelangrijk & niet-dringend: schrappen

Afbeelding van de Eisenhower matrix om prioriteiten te stellen.

Probeer zoveel mogelijk te investeren in het kwadrant ‘belangrijk & niet-dringend’. Dit zijn de dingen die op lange termijn het belangrijkst zijn, maar niet om onmiddellijke actie vragen. Door hier proactief tijd voor te maken, voorkom je dat alles dringend en stressvol wordt. Lees meer over proactief handelen:

Most of us spend too much time on what is urgent and not enough time on what is important.
Stephen Covey

Conclusie

Als ouder speel je een cruciale rol in de persoonlijke groei van je kind. Maar om dit goed te kunnen doen, moet je ook goed voor jezelf zorgen. Door bewust prioriteiten te stellen en tijd te maken voor wat belangrijk is, creëer je meer balans en plezier in je gezinsleven. Onthoud:

Bepaal je waarden en laat die je prioriteiten sturen
Plan eerst je ‘grote stenen’ in
Wees proactief en maak tijd voor belangrijke, niet-dringende zaken
Durf ‘nee’ te zeggen tegen minder belangrijke commitments

Door deze principes toe te passen, geef je het goede voorbeeld aan je kinderen en investeer je in hun groei en die van jezelf. Welke eerste stap ga jij vandaag zetten?