Grow Note: Emotional Intelligence by Daniel Goleman

Vandaag bespreken we in deze Grownote het boek “Emotional Intelligence” van Daniel Goleman. Dit is een baanbrekend werk over de rol van emoties in ons leven. Volgens Goleman is emotionele intelligentie (EI) van onschatbare waarde en is het zelfs een betere voorspeller van geluk en succes dan IQ! Dit boek biedt een uitgebreide blik op hoe we onze emoties kunnen begrijpen, beheren en benutten om een bevredigender leven te leiden. Let’s dive in! Minder tijd of zin om te lezen, geen nood: beluister onze AI gegenereerde podcast met notebook LM!

Big ideas

1. Emotionele geletterdheid – Het vermogen om emoties te herkennen, te begrijpen en te benoemen is essentieel voor persoonlijke en professionele relaties.
2. Empathie – Door je in te leven in de emoties van anderen, bouw je diepere en meer betekenisvolle connecties.
3. Zelfbewustzijn – Begrijpen van je eigen emoties en hoe ze je gedachten en gedrag beïnvloeden.
4. Zelfbeheersing – Het vermogen om je emoties en impulsen te beheersen, zelfs in uitdagende situaties.
5. Motivatie – Innerlijke drijfveren die je helpen door te zetten en doelen te bereiken.
6. Sociale vaardigheden – Vaardigheden zoals luisteren, onderhandelen en conflictoplossing zijn cruciaal voor het opbouwen van sterke relaties.
7. Neuroplasticiteit – Onze hersenen zijn in staat om te leren en zich aan te passen, wat betekent dat emotionele vaardigheden ontwikkeld kunnen worden.
8. Emotionele educatie – Het integreren van emotionele intelligentie in het onderwijs kan kinderen helpen hun volledige potentieel te bereiken.

Big idea 1: Emotionele geletterdheid

“This awareness of emotions is the fundamental emotional competence on which others, such as emotional self-control, build.”

Daniel Goleman

Emotionele geletterdheid (emotional litteracy) is het vermogen om je eigen emoties en die van anderen te herkennen, begrijpen en benoemen. Dit is de eerste stap in het ontwikkelen van emotionele intelligentie. Het gaat niet alleen om het identificeren van emoties zoals boosheid, verdriet, vreugde, of angst, maar ook om het begrijpen van de oorzaken en gevolgen van deze gevoelens. Daniel Goleman legt uit dat emotionele geletterdheid cruciaal is voor het ontwikkelen van zelfbewustzijn en het opbouwen van gezonde relaties. Zonder de vaardigheid om emoties correct te interpreteren, kunnen we moeilijk communiceren en verbinding maken met anderen, wat kan leiden tot misverstanden en conflicten.

Ik kan emotionele geletterdheid vergelijken met het leren van een nieuwe taal. Dan leer je woorden om gedachten en ideeën uit te drukken, over te brengen naar anderen. Op dezelfde manier kun je ‘emotie taal’ leren om je innerlijke wereld te benoemen. Hoe rijker je emotionele woordenschat, hoe fijnmaziger je emoties kunt benoemen. Dat blijkt van grote waarde. Onderzoek toont aan dat mensen die beter in staat zijn om hun emoties onder woorden te brengen, minder vaak medische hulp nodig hebben. 

Maar het gaat verder. Wie in staat is zijn emoties goed uit te drukken, heeft betere sociale relaties. Schrijver Brene Brown spreekt vaak over de kracht van kwetsbaarheid en hoe het herkennen en uitdrukken van emoties essentieel is voor echte verbinding. Emotionele geletterdheid stelt ons in staat om authentiek te zijn in onze relaties, wat leidt tot dieper begrip en empathie.

Wat kun je doen om je emotionele geletterdheid te verbeteren?

Je kunt voor alle oefeningen het emotiewiel van Robert Plutchik gebruiken, of de mood meter van Marc Brackett.

1. Emotie dagboek bijhouden:
   • Wat: Noteer dagelijks je gevoelens en de situaties die deze emoties veroorzaakten.
   • Hoe: Schrijf elke avond drie momenten op waarbij je sterke emoties voelde. Beschrijf wat er gebeurde en hoe je je voelde.
2. Mindfulness oefeningen:
   • Wat: Bewust worden van je emoties zonder oordeel.
   • Hoe: Probeer dagelijks een paar minuten te mediteren. Focus op je ademhaling en observeer welke emoties opkomen zonder er direct op te reageren.
3. Emotiewoorden uitbreiden:
   • Wat: Vergroot je emotionele woordenschat.
   • Hoe: Maak een lijst van emoties en zoek naar synoniemen en subtiele verschillen. Gebruik deze woorden bewust in je gesprekken.
4. Reflectiegesprekken:
   • Wat: Bespreek je emoties met een vertrouwde vriend of familielid.
   • Hoe: Plan wekelijks een moment om samen te zitten en elkaars ervaringen te delen en te reflecteren op elkaars emoties.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over deze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Welke emoties heb ik vandaag het meest gevoeld en waarom?
2. Hoe reageerde ik op deze emoties?
3. Wat kan ik de volgende keer anders doen als ik deze emoties weer ervaar?
4. Met wie kan ik openlijk praten over mijn emoties en hoe helpt dit mijn begrip?

Big idea 2: Empathie

“Empathy requires enough calm and receptivity so that the subtle signals of feeling from another person can be received and mimicked by one’s own emotional brain.”​

Daniel Goleman

Empathie is het vermogen om de emoties en perspectieven van anderen te begrijpen en te delen. Volgens Daniel Goleman is empathie een kerncomponent van emotionele intelligentie, omdat het ons in staat stelt om diepere en betekenisvollere connecties met anderen aan te gaan. Empathie gaat verder dan sympathie, wat simpelweg het voelen van medelijden voor iemand is. Het betekent dat je jezelf in de schoenen van de ander plaatst, hun gevoelens probeert te begrijpen en je reactie daarop aanpast. Dit is essentieel in zowel persoonlijke relaties als professionele omgevingen, omdat het vertrouwen en samenwerking bevordert.

Empathie is een vaardigheid die kan worden versterkt door oefening en bewuste inspanning. De bekende psycholoog Carl Rogers benadrukte lang geleden al het belang van “empathische luisteraars”, mensen die zonder oordeel luisteren en proberen de ander echt te begrijpen. Dit idee resoneert sterk met wat Goleman beschrijft.

Ook volgens Stephen Covey is empathie een van de “seven habits of highly effective people”. Hij noemt het probeer de ander eerst te begrijpen vooraleer je zelf begrepen wil worden (seek first tot understand, then to be understood). Volgens hem gaat het om oprecht de ander te willen begrijpen, jezelf in de situatie van de ander plaatsen. De zaken effectief vanuit dienst standpunt te bekijken, maar zonder je eigen standpunt volledig te verlaten.

Een mooie metafoor voor empathie is die van het delen van een paraplu in de regen. Het betekent dat je bereid bent om het ongemak en de uitdagingen van anderen met hen te delen, zelfs als je eigen voeten nat worden.

Wat kun je doen om meer empathisch te worden?

1. Actief luisteren:
   • Wat: Focus op wat de ander zegt zonder te onderbreken of te oordelen.
   • Hoe: Maak oogcontact, knik bevestigend, en parafraseer wat de ander zegt om te laten zien dat je luistert.
2. Perspectief innemen:
   • Wat: Probeer de situatie vanuit het standpunt van de ander te zien.
   • Hoe: Stel jezelf de vraag: “Hoe zou ik me voelen als ik in hun situatie was?”
3. Empathische responsen oefenen:
   • Wat: Reageer op een manier die aangeeft dat je de gevoelens van de ander begrijpt.
   • Hoe: Gebruik zinnen als “Het klinkt alsof je je echt [emotie] voelt over [situatie].”
4. Non-verbale communicatie observeren:
   • Wat: Let op lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen.
   • Hoe: Besteed aandacht aan subtiele signalen zoals gebaren, houdingen en oogbewegingen om beter te begrijpen hoe iemand zich voelt.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over de ze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Hoe heb ik vandaag empathie getoond naar iemand toe?
2. Welke non-verbale signalen heb ik opgemerkt in anderen vandaag?
3. Wanneer vond ik het moeilijk om empathisch te zijn en waarom?
4. Hoe kan ik mijn empathische vaardigheden verder ontwikkelen?

Big idea 3: Zelfbewustzijn

“Self-awareness is not an attention that gets carried away by emotions… it is a neutral mode that maintains self-reflectiveness even amidst turbulent emotions.”​

Daniel Goleman

Zelfbewustzijn is het vermogen om je eigen emoties, sterke en zwakke punten, drijfveren en waarden te herkennen. Daniel Goleman benadrukt dat zelfbewustzijn de basis is voor emotionele intelligentie. Het gaat om het begrijpen van je innerlijke toestand, hoe je reageert op verschillende situaties en wat je triggers zijn. Zelfbewuste mensen zijn in staat om objectief naar zichzelf te kijken, waardoor ze beter kunnen omgaan met stress en betere beslissingen kunnen nemen. Dit begrip helpt bij het reguleren van emoties en het bevorderen van persoonlijke groei en zelfverbetering.

Zelfbewustzijn is een essentieel aspect van persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. De oude Griekse filosoof Socrates benadrukte het belang van zelfkennis met zijn beroemde uitspraak: “Ken uzelf.” Zelfbewustzijn stelt je in staat om bewuster te leven en doelgerichter te handelen.

Stephen Covey, auteur van “The 7 Habits of Highly Effective People,” beschrijft zelfbewustzijn als een van de fundamenten voor proactiviteit. Volgens Covey kunnen mensen die zich bewust zijn van hun waarden en doelen, beter reageren op externe omstandigheden zonder hun principes te compromitteren.

Wat kun je doen voor meer zelfbewustzijn?

1. Reflectiedagboek:
   • Wat: Houd een dagboek bij waarin je dagelijks je gedachten en gevoelens noteert.
   • Hoe: Besteed elke avond 10 minuten aan het opschrijven van je ervaringen en hoe je je voelde. Analyseer waarom je bepaalde emoties hebt gevoeld.
2. Sterkte/zwakte analyse:
   • Wat: Identificeer je sterke en zwakke punten.
   • Hoe: Maak een lijst van je sterke punten en gebieden waarin je wilt verbeteren. Vraag feedback van vrienden en familie om een completer beeld te krijgen.
3. Mindfulness meditatie:
   • Wat: Oefen dagelijks mindfulness om je bewustzijn te vergroten.
   • Hoe: Focus op je ademhaling en observeer je gedachten en gevoelens zonder oordeel. Begin met 5 minuten per dag en bouw dit geleidelijk op.
4. Emotionele triggers identificeren:
   • Wat: Herken en begrijp je emotionele triggers.
   • Hoe: Noteer situaties waarin je sterk reageerde en analyseer wat deze reacties veroorzaakte. Reflecteer op patronen en denk na over manieren om in de toekomst anders te reageren.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over deze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Welke emoties heb ik vandaag het sterkst ervaren en waarom?
2. Wat waren de belangrijkste gebeurtenissen van de dag en hoe heb ik daarop gereageerd?
3. Wat heb ik vandaag over mezelf geleerd?
4. Hoe kan ik mijn reacties verbeteren op basis van wat ik vandaag heb ervaren?

Big idea 4: Zelfbeheersing

“Self-awareness has a more powerful effect on strong, aversive feelings: the realization ‘This is anger I’m feeling’ offers a greater degree of freedom—not just the option not to act on it, but the added option to try to let go of it.”​

Daniel Goleman

Zelfbeheersing is het vermogen om je emoties en impulsen te beheersen, vooral in uitdagende of stressvolle situaties. Volgens Goleman is zelfbeheersing een cruciaal onderdeel van emotionele intelligentie. Het stelt ons immers in staat om bedachtzaam en rationeel te reageren, in plaats van impulsief en emotioneel.Zelfbeheersing betekent niet het onderdrukken van emoties, maar eerder het reguleren ervan op een manier die constructief en passend is voor de situatie. Het helpt ons om kalm te blijven, zelfs wanneer we boos, angstig of gefrustreerd zijn.

Dit doet me denken aan het sturen van een schip in een storm. Hoewel je de storm niet kunt stoppen, kun je wel controleren hoe je het schip navigeert. Victor Frankl, een overlevende van de Holocaust en auteur van “Man’s Search for Meaning”, zei: “Between stimulus and response there is a space. In that space is our power to choose our response.” Meer over het handelen in de ruimte tussen stimulus en respons kun je lezen in ons artikel over proactief ouderschap.

Marcus Aurelius, een Romeins keizer en filosoof, benadrukte in zijn werk “Meditaties” ook het belang van zelfbeheersing en innerlijke rust. Hij leerde dat het beheersen van je eigen geest de sleutel is tot het overwinnen van externe uitdagingen.

Wat kun je doen voor meer zelfbeheersing?

1. Ademhalingstechnieken:
   • Wat: Gebruik ademhalingsoefeningen om kalm te blijven.
   • Hoe: Probeer de 4-7-8 techniek: adem 4 seconden in, houd je adem 7 seconden vast, en adem 8 seconden uit. Herhaal dit een paar keer.
2. Pauze inlassen:
   • Wat: Neem een pauze voordat je reageert op een emotionele situatie.
   • Hoe: Tel tot tien of neem een korte wandeling om je gedachten te ordenen en je emoties te kalmeren.
3. Positieve zelfpraat:
   • Wat: Gebruik positieve affirmaties om jezelf te kalmeren.
   • Hoe: Herinner jezelf eraan dat je controle hebt over je reacties. Zeg dingen als “Ik kan dit aan” of “Ik blijf kalm en gefocust”.
4. Grenzen stellen:
   • Wat: Stel duidelijke grenzen om stressvolle situaties te vermijden.
   • Hoe: Leer nee te zeggen tegen verzoeken die je overbelasten en stel realistische verwachtingen voor jezelf en anderen.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over de ze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Welke situaties vond ik vandaag uitdagend en hoe heb ik daarop gereageerd?
2. Wat had ik anders kunnen doen om mijn emoties beter te beheersen?
3. Welke ademhalingstechnieken heb ik geprobeerd en hoe hebben ze geholpen?
4. Wat zijn mijn belangrijkste triggers en hoe kan ik deze beter beheersen in de toekomst?

Big idea 5: Motivatie

“To the degree that our emotions get in the way of or enhance our ability to think and plan, to pursue training for a distant goal, to solve problems and the like, they define the limits of our capacity to use our innate mental abilities, and so determine how we do in life.”​

Daniel Goleman

Motivatie verwijst naar de interne drijfveren die ons aanzetten tot actie en doorzettingsvermogen. Het gaat niet alleen om externe beloningen of straffen, maar om een diepgewortelde passie en inzet voor persoonlijke en professionele doelen. Mensen met een hoge emotionele intelligentie hebben vaak een sterke intrinsieke motivatie die hen helpt obstakels te overwinnen en te blijven streven naar verbetering. Ze zijn optimistisch en veerkrachtig, zelfs wanneer ze geconfronteerd worden met tegenslagen.

Motivatie is als een innerlijk kompas dat je richting geeft en je helpt gefocust te blijven op je doelen. Abraham Maslow’s hiërarchie van behoeften benadrukt dat zelfactualisatie – het vervullen van je potentieel – een krachtige drijfveer kan zijn. Deze innerlijke motivatie overstijgt vaak materiële beloningen en richt zich op persoonlijke groei en vervulling.

In “Man’s Search for Meaning,” benadrukte Viktor Frankl dat het vinden van betekenis in ons leven een sterke bron van motivatie kan zijn. Hij beweerde dat zelfs in de meest onmenselijke omstandigheden, zoals de concentratiekampen, degenen die een doel of betekenis in hun leven vonden, de meeste kans hadden om te overleven.

Wat kun je doen voor meer motivatie?

1. Doelen Stellen:
   • Wat: Stel duidelijke, haalbare doelen voor jezelf.
   • Hoe: Gebruik de SMART-methode (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden) om je doelen te formuleren en een actieplan te maken.
2. Visualisatie:
   • Wat: Visualiseer het bereiken van je doelen.
   • Hoe: Neem elke dag een paar minuten om je voor te stellen hoe het voelt om je doelen te bereiken. Visualiseer de stappen die je moet nemen en de successen die je zult ervaren.
3. Dagelijkse Reflectie:
   • Wat: Reflecteer dagelijks op je vooruitgang.
   • Hoe: Schrijf elke avond in je dagboek wat je die dag hebt bereikt en wat je de volgende dag wilt doen. Noteer ook eventuele obstakels en hoe je deze kunt overwinnen.
4. Inspiratie Zoeken:
   • Wat: Zoek inspiratie in boeken, video’s en mensen.
   • Hoe: Lees biografieën van mensen die je bewondert, bekijk motiverende video’s, en omring jezelf met positieve invloeden die je aanmoedigen.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over deze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Wat zijn mijn belangrijkste doelen op korte en lange termijn?
2. Welke stappen heb ik vandaag genomen om mijn doelen te bereiken?
3. Wat heeft me vandaag gemotiveerd en waarom?
4. Hoe kan ik mijn motivatie behouden, zelfs wanneer ik tegenslagen ervaar?

Big idea 6: Sociale vaardigheden

“Handling relationships… is in large part, skill in managing emotions in others. These are the abilities that undergird popularity, leadership, and interpersonal effectiveness.”​

Daniel Goleman

Sociale vaardigheden zijn essentieel voor het effectief navigeren in interpersoonlijke relaties. Daniel Goleman benadrukt dat deze vaardigheden ons in staat stellen om met anderen samen te werken, conflicten op te lossen, en sterke netwerken op te bouwen. Sociale vaardigheden omvatten luisteren, onderhandelen, beïnvloeden, en leiderschap. Mensen die goed zijn in sociale vaardigheden kunnen beter communiceren, empathie tonen, en positieve relaties onderhouden, zowel in hun persoonlijke leven als in hun professionele omgeving.

Sociale vaardigheden kunnen worden vergeleken met het weven van een tapijt, waarbij elke interactie een draad is die bijdraagt aan het grotere geheel van onze relaties. Dale Carnegie, auteur van “How to Win Friends and Influence People,” benadrukte het belang van sociale vaardigheden voor succes. Hij leerde dat mensen die oprecht geïnteresseerd zijn in anderen, vriendelijk en attent zijn, en effectief communiceren, meer kans hebben om succesvolle en bevredigende relaties op te bouwen.

Een ander relevant concept is het “Social Exchange Theory” van sociologen zoals George Homans, dat stelt dat menselijke relaties gebaseerd zijn op kosten-batenanalyses en wederkerigheid. Dit betekent dat we geneigd zijn relaties aan te gaan en te onderhouden die ons voordelen bieden, zoals steun, informatie of emotionele voldoening.

Wat kun je doen om je sociale vaardigheden te verbeteren?

1. Actief Luisteren:
   • Wat: Geef volledige aandacht aan de spreker en toon begrip.
   • Hoe: Maak oogcontact, knik bevestigend, en parafraseer – herhaal wat de ander zegt in je eigen woorden – om te laten zien dat je luistert. Vermijd het onderbreken van de spreker.
2. Effectief Communiceren:
   • Wat: Communiceer duidelijk en beknopt.
   • Hoe: Gebruik “ik”-uitspraken om je gevoelens en behoeften uit te drukken zonder de ander aan te vallen. Bijvoorbeeld: “Ik voel me gefrustreerd wanneer…”
3. Conflictoplossing:
   • Wat: Los conflicten op een constructieve manier op.
   • Hoe: Identificeer de kern van het probleem, luister naar de ander, en werk samen aan een oplossing. Vermijd beschuldigingen en blijf kalm.
4. Empathie Beoefenen:
   • Wat: Toon oprechte empathie in je interacties.
   • Hoe: Probeer de gevoelens en perspectieven van de ander te begrijpen en te erkennen. Vraag bijvoorbeeld: “Hoe voelde je je daarbij?”

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over deze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Welke sociale interacties had ik vandaag en hoe verliepen ze?
2. Hoe kan ik mijn luistervaardigheden verbeteren?
3. Wat heb ik gedaan om conflicten op te lossen en wat had ik anders kunnen doen?
4. Hoe kan ik meer empathie tonen in mijn dagelijkse interacties?

Big idea 7: Neuroplasticiteit

“The brain is remarkably plastic, constantly learning. Lapses in emotional skills can be remedied: to a great extent each of these domains represents a body of habit and response that, with the right effort, can be improved on.”​

Daniel Goleman

Neuroplasticiteit verwijst naar het vermogen van de hersenen om zich aan te passen en te veranderen als reactie op nieuwe ervaringen, leren, en verwondingen. Daniel Goleman bespreekt hoe onze hersenen door middel van neuroplasticiteit emotioneel kunnen leren en groeien. Dit betekent dat zelfs als we van nature niet sterk zijn in emotionele intelligentie, we deze vaardigheden kunnen ontwikkelen en verbeteren door oefening en bewuste inspanning. Onze hersenen blijven plastisch gedurende ons hele leven, wat betekent dat we op elk moment kunnen beginnen met het verbeteren van onze emotionele en sociale vaardigheden.

Neuroplasticiteit kan worden vergeleken met het herschikken van de meubels in je huis. Hoewel de lay-out aanvankelijk vast lijkt te staan, kun je door te experimenteren en aanpassingen te maken, de ruimte functioneler en comfortabeler maken. Dit geldt ook voor onze hersenen en ons emotionele leven.

Dr. Norman Doidge, auteur van “The Brain That Changes Itself,” beschrijft talrijke voorbeelden van hoe mensen met verschillende neurologische aandoeningen hun hersenen hebben herbedraad door gerichte oefening en therapie. Dit toont aan dat we, door consistent te oefenen en onszelf uit te dagen, onze emotionele reacties en gewoonten kunnen veranderen.

Bovendien benadrukt Carol Dweck, een psychologe aan Stanford University, in haar boek “Mindset: The New Psychology of Success,” het belang van een groeimindset. Een groeimindset stelt dat we onze capaciteiten en intelligentie kunnen ontwikkelen door inspanning en leren, wat perfect aansluit bij het concept van neuroplasticiteit. Lees meer over de groeimindset in ons artikel: Van “Ik kan het toch niet” naar “Ik kan het nog niet”: Ontdek de groeimindset.

Wat kun je doen?

1. Nieuwe Vaardigheden Leren:
   • Wat: Leer regelmatig nieuwe vaardigheden om je hersenen te stimuleren.
   • Hoe: Volg een cursus, leer een nieuwe taal, of begin met een nieuwe hobby die mentale inspanning vereist.
2. Mindfulness en Meditatie:
   • Wat: Oefen mindfulness en meditatie om je hersenen te herbedraden.
   • Hoe: Begin met dagelijkse meditatiesessies van 10 minuten. Focus op je ademhaling en observeer je gedachten zonder oordeel.
3. Reflectie en Zelfbewustzijn:
   • Wat: Reflecteer regelmatig op je emoties en gedrag.
   • Hoe: Schrijf in een dagboek over je dagelijkse emoties en gedragingen. Analyseer patronen en denk na over hoe je kunt verbeteren.
4. Positieve Versterking:
   • Wat: Gebruik positieve versterking om gewenst gedrag te bevorderen.
   • Hoe: Beloon jezelf voor het bereiken van emotionele doelen, zoals kalm blijven in een stressvolle situatie.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over de ze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Welke nieuwe vaardigheden wil ik leren om mijn hersenen te stimuleren?
2. Hoe voelde ik me vandaag tijdens mijn meditatie en wat heb ik opgemerkt?
3. Welke patronen zie ik in mijn emoties en gedragingen en hoe kan ik deze veranderen?
4. Wat zijn kleine overwinningen die ik heb behaald op het gebied van emotionele intelligentie en hoe kan ik deze vieren?

Big idea 8: Emotionele educatie

“Being emotionally literate is as important for learning as instruction in math and reading.”​

Daniel Goleman

Emotionele educatie houdt in dat we kinderen en volwassenen leren om hun emoties te begrijpen, te beheren en effectief te communiceren. Daniel Goleman benadrukt dat deze vorm van educatie cruciaal is voor het ontwikkelen van emotionele intelligentie, wat op zijn beurt leidt tot betere academische prestaties, sterkere relaties en een hogere levenskwaliteit. Emotionele educatie kan formeel plaatsvinden in scholen of informeel thuis en in de gemeenschap. Het doel is om individuen te voorzien van de tools die ze nodig hebben om emotioneel vaardiger en sociaal competenter te worden.

Emotionele educatie is vergelijkbaar met het leren van verkeersregels voordat je gaat rijden. Zonder deze kennis zou het verkeer chaotisch en gevaarlijk zijn. Evenzo kan het leven chaotisch zijn zonder de vaardigheden om emoties te begrijpen en te beheersen.

Aristoteles pleitte in “De Ethica” voor het belang van het ontwikkelen van goede gewoonten (deugden) die ons helpen om een goed en gelukkig leven te leiden. Emotionele educatie helpt bij het cultiveren van deze deugden door ons te leren hoe we onze emoties kunnen beheren en positieve relaties kunnen opbouwen.

Wat kun je doen?

1. Emotionele Woordenschat Uitbreiden:
   • Wat: Help kinderen en volwassenen om een uitgebreide woordenschat voor emoties te ontwikkelen.
   • Hoe: Maak gebruik van emotiekaarten en spellen om verschillende emoties te identificeren en te bespreken. Bespreek dagelijks welke emoties ze hebben ervaren en waarom.
2. Rollenspellen:
   • Wat: Oefen verschillende scenario’s om emotionele reacties te begrijpen en te beheersen.
   • Hoe: Simuleer situaties zoals conflicten of spannende momenten en bespreek hoe je op een gezonde manier kunt reageren. Bespreek alternatieve reacties en hun gevolgen.
3. Emotionele Check-ins:
   • Wat: Regelmatige momenten om emoties te bespreken en te verwerken.
   • Hoe: Begin de dag met een emotionele check-in in de klas of thuis. Vraag iedereen om te delen hoe ze zich voelen en waarom.
4. Leer- en Levensvaardigheden Programma’s:
   • Wat: Integreer programma’s die sociale en emotionele vaardigheden onderwijzen in het curriculum.
   • Hoe: Implementeer programma’s zoals SEL (Social Emotional Learning) die zijn ontworpen om kinderen te leren hoe ze hun emoties kunnen beheren, empathie kunnen tonen en positieve relaties kunnen opbouwen.

Denk na over dit big idea met deze dagboekprompts

Denk elke avond na over de ze vragen. Schrijf het antwoord in een boek of journal.

1. Welke emoties heb ik vandaag ervaren en hoe ben ik daarmee omgegaan?
2. Hoe heb ik vandaag mijn emoties gecommuniceerd naar anderen?
3. Welke scenario’s kan ik oefenen om mijn emotionele reacties te verbeteren?
4. Hoe kan ik anderen helpen om hun emoties beter te begrijpen en te beheren?

Over de auteur

Daniel Goleman is een gerenommeerde psycholoog en journalist, vooral bekend om zijn werk op het gebied van emotionele intelligentie. Hij heeft verschillende boeken geschreven over psychologie, wetenschap en leiderschap, en zijn werk heeft wereldwijd invloed gehad op het onderwijs en het bedrijfsleven.

Het beheersen van emotionele intelligentie kan een transformerend effect hebben op alle aspecten van je leven. Of het nu gaat om persoonlijke relaties, carrière of je eigen welzijn, het cultiveren van emotionele vaardigheden is een investering in jezelf. Begin met het herkennen en benoemen van je emoties, oefen zelfbeheersing en werk aan je empathische vaardigheden. Dit boek is een oproep om bewuster te leven en actie te ondernemen om je emotionele intelligentie te vergroten. Lees het volledige boek om dieper in te gaan op de tools en technieken die Goleman biedt.

Ik vond dit boek fantastisch. Het zette me aan het denken. Ik was al overtuigd van het belang van emotionele intelligentie. Het idee van Goleman dat emotionele intelligentie onderwezen moet worden, zorgde voor mij voor de motivatie om hierover verder te schrijven. Het heeft met aangezet tot het verder lezen van boeken over emoties, emotionele intelligentie, zelbewustzijn,… Op dit blog ga ik andere boeken samenvatten in Grownotes, ga ik bruikbare strategieën omschrijven, ga ik boeken en hulpmiddelen ontwikkelen die ouders en kinderen helpen om emotioneel intelligent te worden.

Wil je zelf het boek ‘Emotional Intelligence’ van Daniel Goleman lezen? Ga het opzoeken in de bib of ga naar Amazon om het te kopen (deze link betreft een affiliate link).

Veel plezier ermee. Grow as a parent, grow as a family!