Hoeveel plannen heb je gemaakt die nooit werkelijkheid zijn geworden? Hoeveel dromen zijn er in de prullenmand beland? We hebben allemaal doelen en ambities, maar het omzetten van intenties in actie is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Hier komt toegewijde actie in ACT (Acceptance and Commitment Therapy) in beeld. Als zesde en laatste pijler van ACT is toegewijde actie essentieel om de theorie in praktijk te brengen en echte verandering te creëren. Het gaat niet om het forceren van verandering of het onderdrukken van emoties, maar om bewust handelen in lijn met je waarden, zelfs wanneer obstakels zich voordoen.
In deze reeks blogposts over ACT hebben we eerder gekeken naar acceptatie, defusie, zelf als context en waarden. Nu verdiepen we ons in toegewijde actie, het cruciale ingrediënt voor een betekenisvol en waardevol leven.
Geen tijd om te lezen? Luister naar de AI-gegenereerde podcast van dit artikel! 🎧

De Val van Inactie
Hoe vaak stellen we uit of vermijden we actie omdat we bang zijn om te falen? Misschien herken je dit: je hebt een plan, maar gedachten zoals “Ik ben niet goed genoeg” of “Het is te moeilijk” houden je tegen. Of perfectionisme weerhoudt je ervan om zelfs maar te beginnen, omdat het eindresultaat nooit goed genoeg lijkt te zijn. Deze strategieën besparen je misschien op korte termijn wat ongemak, maar op de lange termijn brengen ze je verder weg van een leven in lijn met je waarden.
Zoals besproken in het boek ACT Tools for Committed Action, voelen veel mensen zich overweldigd door alles wat ze “moeten” doen en weten ze niet waar ze moeten beginnen. En in Willingness and Committed Action wordt benadrukt hoe ons brein ons vaak saboteert met negatieve gedachten. Toch is het vermijden van actie zelden een duurzame oplossing.
Toegewijde Actie: Stap voor Stap
Toegewijde actie gaat over het nemen van kleine, bewuste stappen in de richting van wat je belangrijk vindt. Het gaat niet om perfectie, maar om voortgang. Hier zijn enkele praktische stappen om toegewijde actie toe te passen:
1. Identificeer Waarden-Gebaseerde Doelen
Reflecteer diepgaand over wat voor jou echt belangrijk is. Waarden zijn als een kompas dat richting geeft aan je leven. Stel jezelf vragen zoals: “Wat geeft mijn leven betekenis?” en “Welke eigenschappen wil ik laten zien in mijn dagelijks handelen?” Bijvoorbeeld, als je waarde “gezondheid” is, zou je doel kunnen zijn om niet alleen drie keer per week te sporten, maar ook gezonder te eten en regelmatig rust te nemen om je mentale welzijn te waarborgen.
2. Stel SMART-Doelen
Concretiseer je doelen met behulp van de SMART-methode:
- Specifiek: Wat wil je precies bereiken? Bijvoorbeeld, “Ik wil elke dag 10.000 stappen zetten.”
- Meetbaar: Hoe weet je dat je succesvol bent? Bijvoorbeeld, door een stappenteller te gebruiken.
- Acceptabel: Is dit doel realistisch binnen je mogelijkheden? Maak het haalbaar zonder jezelf te overbelasten.
- Relevant: Past dit doel bij je waarden? Als gezondheid belangrijk is, sluit dagelijks bewegen hier goed op aan.
- Tijdsgebonden: Wanneer wil je dit doel bereiken? Bijvoorbeeld, “Binnen drie maanden wil ik deze routine hebben ingebouwd.”
3. Maak een Actieplan
Een actieplan is je praktische handleiding. Breek je doelen op in kleine, haalbare stappen. Bijvoorbeeld, als je wilt sporten, begin dan met één keer per week en bouw dit geleidelijk op. Stel reminders in je agenda en bereid je voor, zoals je sportkleding alvast klaarleggen. Schrijf je stappen op en houd je voortgang bij, zodat je overzicht houdt.
Een effectieve methode om je actieplan te versterken is de WOOP-methode, ontwikkeld door Gabriele Oettingen. WOOP staat voor Wish (Wens), Outcome (Resultaat), Obstacle (Obstakel) en Plan. Deze techniek helpt je om je doelen helder te formuleren en mogelijke hindernissen proactief aan te pakken.
- Wish (Wens): Bepaal een specifiek, uitdagend maar haalbaar doel dat voor jou betekenisvol is. Bijvoorbeeld: “Ik wil drie keer per week sporten.”
- Outcome (Resultaat): Visualiseer het beste resultaat van het bereiken van je doel. Dit kan zijn: “Ik voel me energieker en gezonder.”
- Obstacle (Obstakel): Identificeer interne obstakels die je kunnen belemmeren, zoals vermoeidheid na het werk of een gebrek aan motivatie.
- Plan: Maak een concreet plan om deze obstakels te overwinnen met “Als… dan…”-verklaringen. Bijvoorbeeld: “Als ik me na het werk moe voel, dan ga ik direct na thuiskomst mijn sportkleding aantrekken om mezelf te motiveren.”
Door de WOOP-methode toe te passen, bereid je jezelf mentaal voor op mogelijke uitdagingen en vergroot je de kans dat je je doelen daadwerkelijk behaalt. Het is een krachtig hulpmiddel om je intenties om te zetten in toegewijde actie.
Voor meer informatie en begeleiding bij het toepassen van WOOP, kun je de officiële website bezoeken: WOOP My Life.
Hoe je van deze gedragingen gewoonten kunt vormen kun je hier lezen: artikel ‘Het belang van gewoonten: vorm nieuwe, positieve routines – Tips & Strategieën‘.
5. Vier Successen
Elke stap vooruit, hoe klein ook, verdient erkenning. Vier je successen door jezelf te belonen. Dit kan iets eenvoudigs zijn zoals een compliment aan jezelf, een extra rustmoment of een traktatie. Door successen te vieren, vergroot je je motivatie om door te gaan en versterk je het gevoel dat je op de juiste weg bent.
De Kracht van Toewijding
Toegewijde actie helpt je om:
Angst en Vermijding te Overwinnen
Stel je angst voor als een grote, donkere schaduw. Hoe harder je probeert om het te ontwijken, hoe groter het lijkt te worden. Toegewijde actie vraagt je niet om deze schaduw te elimineren, maar om er dwars doorheen te lopen. Denk aan een storm die je moet trotseren; pas als je erin stapt, ontdek je dat de wind minder krachtig is dan je dacht. Door actie te ondernemen ondanks je angst, leer je dat ongemak tijdelijk is en dat je sterker bent dan je je misschien realiseert. Elke stap in de storm vergroot je zelfvertrouwen en laat je zien dat je angst niet de baas over je hoeft te zijn.
Nieuwe Vaardigheden te Ontwikkelen
Het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden is als het planten van een zaadje. In het begin lijkt er weinig te gebeuren, maar met geduld en consistentie zie je langzaam vooruitgang. Elke keer dat je oefent met toegewijde actie, versterk je het vermogen om je waarden om te zetten in daden. Stel je voor dat je leert fietsen; aanvankelijk wankel en onzeker, maar na verloop van tijd krijg je balans en vertrouwen. Zo werkt het ook met toegewijde actie – hoe vaker je het probeert, hoe natuurlijker het wordt.
Een Betekenisvol Leven te Leiden
Een betekenisvol leven kun je zien als het schilderen van een meesterwerk. Elke actie, elke keuze die je maakt in lijn met je waarden, voegt een penseelstreek toe. Het eindresultaat is niet meteen zichtbaar, maar elke penseelstreek draagt bij aan een groter geheel dat voldoening en vreugde brengt. Door te handelen vanuit wat echt belangrijk is voor jou, neem je de controle terug over je leven. Je wordt niet langer gestuurd door angst of twijfel, maar door de waarden die je hart doen zingen en je leven kleur geven.
Conclusie
Toegewijde actie is de sleutel tot verandering en een leven dat in lijn is met je waarden. Het is een proces van vallen en opstaan, maar met zelfcompassie en doorzettingsvermogen kun je grote vooruitgang boeken. Experimenteer met de tools en stappen die we hier hebben besproken, en geef jezelf toestemming om imperfect te zijn. Zoals Susan David zegt in haar boek Emotional Agility: “Het leven draait niet om het elimineren van ongemak, maar om het omarmen van het volledige spectrum van menselijkheid.”
Wat is jouw eerste kleine stap richting toegewijde actie? Deel het in de reacties en inspireer anderen om hetzelfde te doen. Blijf leren, blijf groeien.
Disclaimer
Deze blog is bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging voor professioneel medisch advies. Als je worstelt met problemen, raadpleeg dan een arts of therapeut. Voor psychologen in België, bezoek vind-een-psycholoog.be; voor Nederland, bezoek vind-een-psycholoog.nl.
Bronnen
- Youtube kanaal van Dr Russ Harris
- Grownote Emotional agility van Susan David
- Grownote The happiness trap van Russ Harris
- Boeken van Steven Hayes*
- Boeken van Dr Russ Harris*
- Boeken van Freddy Jackson Brown*
- Boeken van Susan David*
*Affiliate link: On this blog, I promote books that I consider valuable. As an Amazon associate, I earn from qualifying purchases.
