Heb je je ooit afgevraagd waarom sommige mensen altijd geluk lijken te hebben, terwijl anderen voortdurend tegenslagen ervaren? Ik heb het altijd een fascinerende vraag gevonden. Volgens mij ligt in de kracht van overtuigingen! Ik hoorde voor het eerst Tony Robbins spreken over ‘values and beliefs’ in zijn Personal Power II programma. Later leerde ik hoe onze overtuigingen de manier waarop we de wereld waarnemen, vormgeven en hoe we daarmee onze eigen realiteit creëren door vicieuze cirkels en zelfvervullende voorspellingen. Vandaag de dag sta ik nog steeds versteld van het effect van overtuigingen, niet alleen in mijn leven, maar ook in dat van anderen.
Laten we in deze blogpost samen op onderzoek gaan naar de manier waarop onze overtuigingen werken, hoe ze ons mentale model van de realiteit beïnvloeden, en het belang van het bewust kiezen en veranderen van onze overtuigingen om de realiteit waarin we leven te transformeren. Klaar voor de ontdekkingsreis? Laten we beginnen!
Het fundament van perceptie: de invloed van overtuigingen op ons wereldbeeld
Onze overtuigingen zijn als het fundament van een huis: ze bepalen de structuur en stabiliteit van alles wat erop wordt gebouwd. Elke overtuiging die we hebben – of het nu gaat om onze eigenwaarde, de aard van succes of de manier waarop anderen ons zien – heeft invloed op de manier waarop we de wereld om ons heen waarnemen en interpreteren. Met andere woorden, onze overtuigingen kleuren onze perceptie net alsof we een gekleurde bril dragen. Ze beïnvloeden de manier waarop we situaties en gebeurtenissen ervaren.
Wanneer we ons bewust zijn van de krachtige invloed die overtuigingen hebben op onze perceptie, wordt het belangrijk om te onderzoeken welke overtuigingen we hebben. Zijn ze gebaseerd op feiten of aannames? Helpen ze ons om te groeien en te bloeien, of houden ze ons tegen? Door deze vragen te stellen, kunnen we beginnen met het aanpassen van ons mentale fundament en daarmee de realiteit die we voor onszelf creëren.
De grenzen van waarneming: mentale modellen en de vereenvoudiging van de realiteit
Onze zintuigen worden voortdurend gebombardeerd met prikkels uit onze omgeving. Daardoor is het onmogelijk voor onze hersenen om al deze informatie tegelijkertijd te verwerken. In plaats daarvan filteren we selectief de informatie die het meest relevant en belangrijk voor ons is. Dit selectieve proces wordt beïnvloed door onze overtuigingen, ervaringen en aandacht.
Om de enorme hoeveelheid informatie die we ontvangen te kunnen verwerken, creëren we mentale modellen van de realiteit. Deze modellen zijn als landkaarten die we gebruiken om het complexe ’territorium’ van de wereld om ons heen te begrijpen en te navigeren. Het is belangrijk om te beseffen dat onze mentale modellen, net als landkaarten, altijd een vereenvoudigde weergave van de realiteit zijn en mogelijk afwijkingen vertonen.
Een landkaart kan bijvoorbeeld een stad weergeven met straten, gebouwen en parken, maar het kan nooit alle details en nuances van de stad vastleggen, zoals het geluid van de vogels, de geur van vers gebakken brood of de glimlach van een voorbijganger. Op dezelfde manier vormen onze mentale modellen slechts een benadering van de realiteit, en deze modellen worden beïnvloed door onze overtuigingen.
Overtuigd dat onze mentale modellen onze blik op de wereld bepalen? Ja? Schitterend! Door dit te beseffen, kunnen we onze perceptie aanpassen en openstaan voor nieuwe inzichten. We kunnen ons aan veranderingen aanpassen, kansen ontdekken en een rijker leven leiden.
Hoe ideeën overtuigingen worden: het ontstaan en de impact op onze kijk op de wereld
Onze overtuigingen ontstaan uit een complex samenspel van ideeën, ervaringen en emoties. Soms zijn ze het resultaat van een enkele, ingrijpende gebeurtenis. In andere gevallen worden ze geleidelijk gevormd door herhaalde blootstelling aan bepaalde informatie of situaties. Omdat overtuigingen zo’n krachtig effect hebben op onze perceptie van de wereld, is het belangrijk om te begrijpen hoe ze ontstaan en evolueren.
Neem bijvoorbeeld de overtuiging dat hard werken leidt tot succes. Deze overtuiging kan ontstaan doordat we verhalen horen van succesvolle mensen die hun doelen bereiken door vastberadenheid en toewijding. Het kan ook worden versterkt door onze eigen ervaringen, zoals het behalen van goede resultaten op school of op het werk na het investeren van tijd en moeite.
Zodra een idee zich heeft gevormd tot een overtuiging, heeft het een aanzienlijke invloed op onze perceptie van de wereld. Het werkt als een filter waardoor we informatie en ervaringen interpreteren. In het geval van de overtuiging dat hard werken leidt tot succes, zullen we waarschijnlijk situaties opmerken waarin deze overtuiging wordt bevestigd en onbewust geneigd zijn om tegenvoorbeelden te negeren of te minimaliseren. Dit noemt men de confirmatie- of bevestigingsbias.
De impact van een overtuiging op onze perceptie kan zowel positief als negatief zijn, afhankelijk van de aard van de overtuiging en de context waarin deze wordt toegepast. Een positieve overtuiging, zoals het geloof in de kracht van doorzettingsvermogen, kan ons motiveren om uitdagingen aan te gaan en onze doelen na te streven. Een negatieve overtuiging, zoals het idee dat we niet goed genoeg zijn, kan ons zelfvertrouwen ondermijnen en ons tegenhouden om ons potentieel te bereiken.
De krachten achter overtuigingsvorming: zelfvervullende voorspellingen en bevestigingsbias
Zelfvervullende voorspellingen zijn situaties waarin onze overtuigingen en verwachtingen de uitkomst van een gebeurtenis beïnvloeden. Als we bijvoorbeeld geloven dat we zullen falen bij een bepaalde taak, is de kans groter dat we minder moeite doen om ons voor te bereiden, waardoor de kans op falen toeneemt. Onze overtuiging heeft dus invloed op ons gedrag en de uiteindelijke uitkomst.
Bevestigingsbias is de neiging om informatie te zoeken en te interpreteren op een manier die onze bestaande overtuigingen ondersteunt. Hierdoor kunnen we onbewust belangrijke of tegenstrijdige informatie negeren. Als we bijvoorbeeld geloven dat alle politici oneerlijk zijn, zullen we waarschijnlijk nieuwsartikelen en anekdotes onthouden die deze overtuiging ondersteunen, terwijl we voorbeelden van eerlijke en integere politici over het hoofd zien.
Deze twee fenomenen zijn heel belangrijke drivers bij de vorming van een overtuiging. Wat kan starten als een idee, kan worden versterkt door zelfvervullende voorspellingen. Dit kan op zich dan weer leiden tot het zoeken naar bevestigende informatie. We gaan ons zelfs verzetten tegen informatie die ‘ons idee’ tegenspreekt. Zo ontstaat een vicieuze cirkel die ervoor zorgt dat de overtuiging alsmaar sterker wordt.
Dit begrip geeft ons de mogelijkheid om actief en bewust onze ideeën te kiezen, gebruik te maken van de drie drijvende krachten om deze te laten uitgroeien tot overtuigingen die ons vooruit helpen in het leven.
De kracht van verandering: het kiezen en aanpassen van onze overtuigingen
Als we onze overtuigingen eigenlijk kunnen kiezen, wat betekent dat dan? Wanneer we dat inzien, bevrijden we onszelf van de beperkingen die voortkomen uit negatieve of belemmerende overtuigingen. We kunnen nieuwe, ondersteunende overtuigingen omarmen die ons helpen om onze doelen te bereiken en een gelukkiger, succesvoller leven te leiden.
Een effectieve manier om bewust nieuwe overtuigingen te kiezen en onze perceptie te veranderen, is de alternatieve realiteitsoefening van Rao Srikumar. Je kunt hiervoor het sjabloon gebruiken dat je onderaan deze post kunt vinden.
De oefening gaat als volgt:
- Wees je bewust van je huidige denken. Schrijf op een stuk papier een overtuiging neer die je beperkt. Bijvoorbeeld: Ik ben niet goed genoeg om een blog te schrijven. Wie ben ik? Geen psycholoog, geen expert. Dit is je huidige realiteit.
- Omschrijf op het sjabloon een betere situatie, een alternatieve realiteit. Wat zou je denken? Bijvoorbeeld: Ik heb in de loop der jaren veel nuttige informatie geleerd. Ik kan die delen met anderen. Misschien kan het hen helpen. Als ik iemand heb kunnen helpen, dan ben ik tevreden. Bovendien stimuleert het mij om te blijven leren.
Gooi het eerste papiertje weg. - Leef alsof de realiteit die je omschreef in stap 2 volledig klopt. Verwacht hetgeen je daar hebt neergeschreven. Je zal het volgende merken:
- Je zal misschien merken dat er bewijs is voor je oude overtuiging. Dat hetgeen je in stap 2 omschreef niet klopt. Negeer dit bewijs.
- Je zal zeer zeker ook merken dat er bewijs is voor je nieuwe manier van denken. Top! Hou dit bewijs grondig bij, schrijf het neer. Documenteer wat je kunt. Wees zeker niet lui. Denk niet dat je alles zal onthouden. Schrijf op! Dit zal het verschil maken.
Na verloop van tijd beschik je over een hele boel bewijzen dat de alternatieve realiteit klopt. En dan nog in je eigen handschrift! Het bewijs voor je oude realiteit – dat je niet opschreef – zal vervagen. Zoek actief meer en meer bewijs voor je nieuwe realiteit. Zo groeit het geloof en verandert je kijk op de dingen, waardoor de dingen veranderen…
“When you change the way you look at things, the things you look at change.”
Wayne Dyer
Door actief onze overtuigingen te kiezen en te veranderen, nemen we de controle over ons leven. We vormen het op een positieve manier. We kunnen vicieuze cirkels, zelfvervullende voorspellingen en bevestigingsbias ombuigen tot krachten die ons helpen. In plaats van onze kijk op de wereld te beperken, gaan ze een realiteit creëren die ons laat groeien, bloeien en ons volledige potentieel bereiken.
Samenvatting en actiepunten: de sleutel tot het creëren van je eigen realiteit
In deze blogpost hebben we onderzocht hoe onze overtuigingen onze perceptie van de wereld bepalen en hoe we daarmee onze eigen realiteit creëren. We hebben geleerd over het belang van zelfonderzoek om onze overtuigingen te identificeren en te begrijpen, en over het belang van mentale modellen en de vereenvoudiging van de realiteit. Ook hebben we enkele psychologische valkuilen besproken, zoals vicieuze cirkels, zelfvervullende voorspellingen en bevestigingsbias, die onze perceptie kunnen beïnvloeden.
Om onze overtuigingen effectief te kiezen en te veranderen, is het essentieel om zelfreflectie en bewustzijn te cultiveren. Hier zijn enkele actiepunten om je op weg te helpen:
- Besteed tijd aan zelfonderzoek om je overtuigingen en hun oorsprong te identificeren.
- Wees je bewust van de psychologische valkuilen die je perceptie kunnen beïnvloeden en probeer ze te vermijden.
- Kies bewust nieuwe, ondersteunende overtuigingen die je helpen je doelen te bereiken en je leven te verbeteren. Verzamel actief bewijs, kies bewust je bevestigingsbias, met de alternatieve realiteitsoefening van Rao Srikumar.
- Blijf openstaan voor nieuwe informatie en perspectieven om je mentale modellen te verrijken en je begrip van de wereld te verbeteren.
Door deze stappen te volgen, kun je de kracht van je overtuigingen benutten om een positievere, vervullende realiteit voor jezelf te creëren en tegelijkertijd meer begrip en empathie te tonen voor anderen.
Rao Srikumar
Op onderstaande youtube video legt Rao Srikumar haarfijn uit wat een mentaal model is en hoe je het kunt aanpassen. Ik heb geen baat bij de verwijzing naar dit videofragment. Wel kan ik zeggen dat ik quests van Mindvalley volg en dat ik deze erg waardevol vind. Ik laat het fragment starten op minuut 29. Wil je de volledige video bekijken, ga gerust je gang 😉
